Gezondheidszorgberoepen

Over de wettelijke regeling van de gezondheidszorgberoepen is al veel geschreven. Maar nooit eerder is er een systematische studie aan gewijd die deze beroepen ook in een historisch perspectief plaatst en ze in hun onderlinge samenhang bespreekt. De ambitie om een dergelijk onderzoek te verrichten heeft geleid tot dit boek. Omdat het boek de bestaande regels aan een zeer gedetailleerde dissectie onderwerpt, biedt het meteen ook perspectief op een regeling die beantwoordt aan de noden van een geïntegreerde gezondheidszorg zonder nodeloze juridische belemmeringen voor zorgverleners en zorgvragers.

Het boek bestaat uit zes delen:

• Deel I bespreekt de bevoegdheid voor het regelen van de toegang tot en de uitoefening van gezondheidszorgberoepen. Die bevoegdheid is verdeeld over drie niveaus: het Europese, het federale en het gemeenschapsniveau. Dit verklaart meteen ook de complexiteit voor het regelen van deze beroepen, hetgeen door de covid-pandemie schrijnender dan iemand voor mogelijk hield, tot uiting is gekomen.
• Deel II behandelt de wettelijk geregelde gezondheidszorgberoepen, en meer in het bijzonder hun beroepswerkzaamheden. Dat gebeurt in acht hoofdstukken, wat op zich al een indicatie is voor de disparaatheid van deze regelingen, zowel in de zin van versnipperdheid als ongelijkheid.

• Deel III gaat in op de wettelijke voorwaarden voor de toegang tot de gezondheidzorgberoepen, mede in het licht van de Europese Richtlijn die tot een evenredige beoordeling van dergelijke voorwaarden dwingt. Zoals in de andere delen staat ook hierin de Gecoördineerde wet op de uitoefening van de gezondheidzorgberoepen (WUG – ook nog vaak het K.B. nr.78 genoemd) centraal. Maar omdat één van de toegangsvoorwaarden, namelijk het visum, vanaf 1 juli 2021 grondig zal worden gewijzigd door de zogenaamde Zorgkwaliteitswet, worden zowel de bestaande als de komende regels. Dit laat meteen toe de sterktes en zwaktes van beide regelingen met elkaar te vergelijken.

• Deel IV vormt als het ware het spiegelbeeld van deel III, want het behandelt de onbevoegde en de onwettige uitoefening van een gezondheidszorgberoep. Dit is een deel dat bol staat van dwalingen, misverstanden en niet bedoelde, ondoordachte maar ook nooit uitgevoerde wijzigingen. Die factoren zorgen ervoor dat de regelgeving niet steeds de nodige rechtszekerheid kan bieden die voor het verstrekken van kwaliteitsvolle gezondheidszorg een belangrijke voorwaarde is. Deel IV staat als dusdanig symbool voor de systematische verwaarlozing die de WUG vanwege de wetgevende en de uitvoerende macht gedurende de afgelopen decennia ten deel is gevallen.
• Deel V belicht een van de minder in het oog springende thema’s, met name de regeling van de bijzondere beroepstitels en bijzondere beroepsbekwaamheden. Er is bijzondere aandacht voor de tot op heden onderbelichte wettelijke regels die de verplichting opleggen een beroep te doen op beoefenaars die drager zijn van een bijzondere beroepstitels. Hier valt vooral op dat de wetgever er niet in is geslaagd om de regels ter zake aan te passen aan de voortgang van de medische wetenschap en het oneigenlijk gebruik van deze beroepstitels met het oog op het beperken van het aantal artsen en tandartsen, zowel Belgische als buitenlandse.
• Het zesde en laatste deel is ook het omvangrijkste, omdat het de regels en de voorwaarden voor de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen uitvoerig onderzoekt in hun onderlinge samenhang, zowel deze die zijn opgenomen in de wet betreffende de uitoefening van die beroepen als in de wet inzake de kwaliteitsvolle praktijkvoering in de gezondheidszorg.

Omdat dit boek geen replica is ‘Geneeskunde. Recht en medisch handelen’ in de reeks ‘Algemene Praktische Rechtsverzameling’, komen belangrijke medisch-rechtelijke thema’s zoals euthanasie of zwangerschapsafbreking hier niet ter sprake. Wel wordt in dit deel de reeds vermelde Zorgkwaliteitswet voor het eerst op een systematische en kritische wijze besproken. Hieruit blijkt dat deze wet zeker niet model kan staan voor een grondige hervorming van de WUG.

Het regeerakkoord van de vorige federale regering kondigde een dergelijke grondige hervorming aan. Die is er niet gekomen. Het nieuwe regeerakkoord herhaalt dit voornemen. Het gebeurt maar zelden dat de auteur van een boek de stille hoop koestert dat zijn boek binnen enkele jaren reeds verouderd zou zijn … Maar mocht de hervorming ook deze keer niet meer betekenen dan een passage in een regeerakkoord, zal dit boek een betrouwbare gids blijven in de doolhof van de WUG.